Prowadzenie własnej działalności gospodarczej jest ściśle związane z ryzykiem upadłości. Nawet jeśli do tej pory wszystko przebiegało pomyślnie, to nigdy nie wiadomo, kiedy mogą pojawić się problemy z płynnością finansową. Jeśli jest krótkotrwała i możliwa do nadrobienia, to istnieją duże szanse, że uda się uratować firmę. W innym przypadku konieczne będzie ogłoszenie upadłości.
Twoja firma jest niewypłacalna i zastanawiasz się, jak wygląda ogłoszenie upadłości, a może dopiero stawiasz pierwsze kroki w biznesie i chcesz się przygotować na każdą ewentualność? Niezależnie od powodu znalazłeś się na tej stronie, więc interesuje Cię ten temat. Dlatego koniecznie zapoznaj się z poniższymi informacjami!
Czasem aby uniknąć upadłości firmy wystarczy dobry doradca inwestycyjny, który pomoże podjąć odpowiednie decyzje.
Spis treści
Kiedy możliwe jest ogłoszenie upadłości firmy?
Zgodnie z ustawą z dnia 28 lutego 2003 roku prawa upadłościowego i naprawczego prawo do ogłoszenia upadłości firmy przysługuje zarówno dużym przedsiębiorstwom, jak i jednoosobowe działalności gospodarcze. Istnieją jednak pewne warunki, które wcześniej należy spełnić. Te same przepisy można zastosować także do:
- Wspólników spółek partnerskich.
- Spółek z ograniczoną odpowiedzialnością i spółek akcyjnych nieprowadzących działalności gospodarczej.
- Wspólników osobowych spółek handlowych, którzy są odpowiedzialni całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki.
- Na podstawie przepisów zawartych w kodeksie cywilnym ustawa dotyczy też każdej osoby prawnej, fizycznej i jednostki organizacyjnej, która prowadzi we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową.
Ogłoszenie upadłości firmy – kiedy należy podjąć odpowiednie kroki?
Upadłość firmy to tak naprawdę ostateczność. Przedsiębiorcy najczęściej decydują się na jej ogłoszenie, kiedy zaczynają sobie zdawać sprawę, że ilość posiadanych środków finansowych nie jest wystarczająca do pokrycia wszelkich zobowiązań. Z tym że utrata płynności finansowej nie zawsze jest jednoznaczna z niewypłacalnością firmy. W niektórych przypadkach do takiej sytuacji może doprowadzić nawet nieterminowość jednego kontrahenta. Brak wpłaty z jego strony może powodować, że właściciel firmy nie jest w stanie opłacić swoich zobowiązań. Jest to tzw. niewypłacalność bieżąca. W momencie, kiedy kontrahent ureguluje należności wobec firmy, płynność finansowa także się unormuje.
W związku z powyższym ogłoszenie upadłości firmy powinno zostać dobrze przemyślane, a decyzja podjęta po dokładnej analizie jej szans na dalszą działalność. Jeśli takowe nie istnieją, to dopiero trzeba podjąć odpowiednie kroki.
Należy jednak wiedzieć, że nie zawsze sąd może przychylić się do wniosku o ogłoszenie upadłości. Zazwyczaj dzieje się tak, gdy niewypłacalność trwa krócej niż 3 miesiące, niewykonane zobowiązania po zsumowaniu nie przekraczają 10% wartości bilansowej całego przedsiębiorstwa.
Czym jest upadłość likwidacyjna?
Upadłość firmy można ogłosić na dwa sposoby. Pierwszy z nich nazywany jest upadłością likwidacyjną. W tym przypadku postępowanie upadłościowe polega na tym, że majątek dłużnika zostaje wyprzedany w celu zaspokojenia potrzeb wierzycieli i wypłacenia im należnych środków. Najpierw jednak sąd musi wydać orzeczenie potwierdzające ogłoszenie upadłości firmy i wyznaczyć syndyka masy upadłościowej, który od tego momentu będzie zarządzał majtkiem.
W następnym etapie syndyk musi sporządzić listę uwzględniającą wszystkie dobra wchodzące w skład majątku i ustalić plan likwidacyjny. Zobowiązany jest określić, w jaki sposób majątek dłużnika będzie wyprzedawany – w całości, czy częściowo. Kiedy plan zostanie zrealizowany, sąd zadecyduje o zakończeniu postępowania upadłościowego, a firma nie będzie widnieć w żadnych rejestrach jako aktywna.
Co ciekawe, syndyk może sprzedać także większe części składowe majątku np. nieruchomości, jeżeli nie będzie miał odpowiedniej ilości środków finansowych na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego.
Czym jest upadłość układowa?
Kilka lat temu można było ogłosić upadłość firmy poprzez tzw. upadłość układową. Polegała ona na tym, że przedsiębiorca nadal mógł prowadzić swoją działalność gospodarczą, ale musiał też dojść do porozumienia z wierzycielami i zaspokoić ich potrzeby. W styczniu 2016 roku weszła w życie nowa ustawa wprowadzająca zmiany w prawie restrukturyzacyjnym. W ten sposób każda firma chcąca ogłosić swoją upadłość po tym okresie, nie mogła już liczyć na układ z wierzycielami i spłaty należności.
Istnieje jednak możliwość przygotowania planu naprawczego, ale sąd może się do niego przychylić tylko wtedy, gdy będą istniały przesłanki, że skutkiem dalszego prosperowanie działalności gospodarczej będzie zaspokojenie wierzycieli w stopniu wyższym niż w przypadku likwidacji.
Jeżeli zaistnieje taka sytuacja, to majątek dłużnika nadal będzie pozostawał w jego rękach, ale pod ścisłą kontrolą nadzorcy sądowego.
Upadłość firmy – gdzie złożyć wniosek?
Wniosek o ogłoszenie upadłości firmy może złożyć zarówno przedsiębiorca, jak i jego każdy wierzyciel. Należy nadmienić, że nie można składać wniosku, jeśli przedsiębiorca ma wyłącznie jednego wierzyciela, ponieważ musi być ich przynajmniej dwóch. W rozumieniu przepisów ustawy dłużnik powinien przedłożyć odpowiednie dokumenty w ciągu 14 dni, licząc od dnia powstania przesłanek do ogłoszenia upadłości firmy. Wniosek musi zostać złożony w wydziale gospodarczym właściwego sądu rejonowego, czyli zgodnego z miejscem prowadzenia działalności gospodarczej. Jeśli potrzebujesz doradztwa prawnego w tym temacie – PDtax zaprasza.
Upadłość firmy – elementy wniosku
We wniosku o upadłość firmy osoba go składająca musi podać najważniejsze informacje, które będą podstawą do wydania orzeczenia w postępowaniu upadłościowym. Są to:
- Dane identyfikacyjne dłużnika, czyli imię i nazwisko, nazwa i siedziba firmy lub miejsce zamieszkania.
- Jeżeli dłużnikiem jest osoba prawna lub spółka osobowa, należy wskazać ich reprezentantów i likwidatorów (o ile zostali wskazani).
- Imiona, nazwiska i miejsce zamieszkania wspólników, którzy odpowiadają za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem bez ograniczenia.
- Wyznaczenie miejsc, w którym jest firma lub inny majątek niewypłacalnego dłużnika.
- Wskazanie okoliczności potwierdzających stosowność ogłoszenia upadłości.
- Określenie, czy dłużnik podlega pod polskie prawo, inne prawo państwa członkowskiego, jest uczestnikiem systemu rozrachunku papierów wartościowych lub systemu płatności.
- Określenie, czy dłużnik istnieje jako spółka publiczna.
Bardzo ważne są jeszcze dwa aspekty. Pierwszy z nich dotyczy tego, że dłużnik musi na piśmie złożyć oświadczenie potwierdzające co do prawdziwości danych zawartych we wniosku o ogłoszenie upadłości firmy. Natomiast drugi obejmuje wskazanie, czego dłużnik oczekuje od sądu tj. upadłości likwidacyjnej, czy też zawarcia układu naprawczego.
Upadłość firmy – niezbędne dokumenty
Oczywiście samo złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości firmy nie jest wystarczające do rozpoczęcia i zakończenia postępowania upadłościowego. Aby sąd w ogóle miał jakąkolwiek podstawę do rozpatrzenia sprawy, konieczne jest przedłożenie kompletu niezbędnych dokumentów. Należy przygotować:
- Aktualny wykaz stanu majątku oraz wstępna wycena jego składników.
- Listę wierzycieli, ich adresy, wysokości wierzytelności każdego z nich, terminy zapłaty.
- Listę zabezpieczeń dokonanych przez wierzycieli na majątku dłużnika. Każde powinno zostać opatrzone datą ustanowienia.
- Bilans sporządzony specjalnie na postępowanie upadłościowe na dzień nie później niż 30 dni przed dniem złożenia wniosku.
- Listę podmiotów, którzy są związani zobowiązani majątkowo z dłużnikiem, ich adresy, wysokość wierzytelności, terminy spłaty oraz daty powstania.
- Oświadczenie o spłatach wszelkich wierzytelności lub innych zobowiązań wobec jednostek powiązanych w ciągu ostatnich sześciu miesięcy przed dniem złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości.
- Listę tytułów wykonawczych przeciwko dłużnikowi i egzekucyjnych.
- Rachunek przepływów pieniężnych za ostatni rok (jeżeli dłużnik był zobowiązany do jego prowadzenia i chce zawrzeć układ z wierzycielami).
- Jeśli zostali reprezentanci i likwidatorzy w przypadku osoby prawnej lub spółki, należy podać informację o ich miejscu zamieszkania.
- Informacje dotyczące toczących się postępowań wobec dłużnika dotyczących jego majątku.
- Propozycję układu, gdy jest możliwe takie rozwiązanie.
Upadłość firmy – konsekwencje
Kiedy wniosek o ogłoszenie upadłości trafił do sądu, nie jest to jednoznaczne z zakończeniem prowadzeniem działalności gospodarczej. Długość postępowania upadłościowego nie jest stały, ale bardzo często tego typu sprawy mogą trwać dobre kilka miesięcy. W tym czasie przedsiębiorca nadal powinien, a właściwie musi nadal prowadzić firmę, odprowadzać podatki i składki ZUS.
Należy jednak pamiętać, że większa część jego majątku pozostaje w rękach syndyka, więc może mieć spory kłopot z dalszym funkcjonowaniem na rynku. Z tym że nie ma innej możliwości, ponieważ dobra muszą zostać zabezpieczone na rzecz spłaty wierzycieli.
Zainteresowani mogą starać się o odzyskanie swoich należności tylko w trakcie postępowania upadłościowego. W danym momencie majątek należy już do masy upadłości i przeznaczony będzie na zaspokojenie roszczeń wierzycieli. Gdy postępowanie się zakończy i oficjalnie zostanie ogłoszona upadłość firmy, nie będzie to możliwe.
Postępowanie upadłościowe – podsumowanie
Prawo upadłościowe umożliwia złożenie wniosku każdej firmie, ale niekoniecznie sąd zawsze musi pozytywnie go rozpatrzyć. W toku postępowania upadłościowego musi przede wszystkim uwzględnić wielkość majątku i przeanalizować, czy będzie on wystarczający na zaspokojenie kosztów postępowania. Jeżeli tak nie będzie, to sąd najprawdopodobniej oddali wniosek o ogłoszenie upadłości, ponieważ z majątku dłużnika nie będzie można pokryć zobowiązań wobec wierzycieli, a to jest głównym celem postępowania.
Trzeba też wiedzieć, że gdy przedsiębiorca prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą i jest osobą fizyczną, to za spłatę wymagalnych zobowiązań pieniężnych odpowiada całym majątkiem, również prywatnym.
Mimo że nie da się przewidzieć tego, co wydarzy się na rynku w danej branży, to zawsze należy pamiętać o tym, aby roztropnie zarządzać swoimi finansami i dokładnie pilnować wszelkich terminów spłaty. Inaczej przedsiębiorca będzie zmuszony do ogłoszenia upadłości.
Jeśli masz jakieś pytania związane z tym tematem, PDtax zaprasza do kontaktu. Skorzystaj z darmowej konsultacji!
