Samozatrudnienie w Anglii to nic trudnego. Kiedy jednak dochodzi do rozliczania się osoby self-employed, zaczynają się schody. A sprawa wygląda jeszcze bardziej skomplikowanie kiedy właściciel firmy działa z zagranicy. Na czym polega rozliczanie coroczne, jak się za to zabrać i czy istnieje łatwy sposób, by zrobić to bez przeszkód i pomyłek?
Spis treści
Czym jest self-employed?
Jest to odpowiednik samozatrudnienia w Polsce. Self-employed jest najłatwiejszym sposobem na prowadzenie działalności gospodarczej w Wielkiej Brytanii. Założenie jej jest bardzo proste. Wystarczy zarejestrować firmę w brytyjskim Urzędzie Skarbowym, zwanym HMRC. Można to zrobić drogą tradycyjną lub elektronicznie, co znacznie przyspiesza proces. Działalność można mieć otwartą już tego samego dnia, tym bardziej jeśli posiada się wcześniej NIN, czyli National Insurance Number (numer ubezpieczenia). Istnieje pewien podział self-employed:
- Sole trader — to samozatrudniony będący firmą jednoosobową. W dawnych czasach nie trzeba było zakładać firmy, a jedynie rejestrować siebie jako indywidualny przedsiębiorca. Obecnie by było to zgodne ze światowymi normami, jest to równoznaczne z założeniem firmy.
- Partnership — jest to firma stworzona i zarządzana przez kilku samozatrudnionych.
Dużym plusem (jednym z wielu w porównaniu do polskich realów firm jednoosobowych) jest, że każdy self-employed może zatrudnić pracowników.
Co to Self-Assessment?
Osoba samozatrudniona ma obowiązek złożyć deklarację podatkową, czyli Self-Assesment. Można ją złożyć do wspomnianego już HMRC papierowo do października, lub elektronicznie przed końcem stycznia. Warto zaznaczyć ważną rzecz, mianowicie w Zjednoczonym Królestwie rok podatkowy zaczyna się 6 kwietnia, a kończy 5 kwietnia następnego roku. Stając się osobą samozatrudnioną należy w ciągu trzech pełnych miesięcy zgłosić to HMRC. By zgłosić wzrost kapitału lub nowy przychód, self-employed ma pół roku, licząc od końca roku podatkowego.
Oto ważne terminy związane z Self-Assessment:
- Do 31 października — można wysłać zeznanie podatkowe w formie papierowej.
- Do 31 stycznia — można wysłać zeznanie podatkowe w formie elektronicznej.
- Do 31 stycznia — to ostateczny termin do zapłaty podatku.
- Do 31 lipca — to ostateczny termin do zapłaty zaliczki podatku wyliczonej na bieżący rok podatkowy. Nie dotyczy osób, które w poprzednim roku podatkowym zapłacili do 1000 funtów podatku.
Na czym polega rozliczanie self-employed?
Jest to złożenie odpowiednich dokumentów do HMRC, bazujących na szczegółowych danych działalności i przychodu firmy. Głowny sposób rozlicza nie się to Tax Code, czyli kod podatkowy, który automatycznie reguluje płatności i potencjalne nieścisłości w podatkach. Osoby samozatrudnione muszą zazwyczaj dodatkowo zadbać o odpowiednie rozliczenie swojej firmy. Liczy się tutaj nawet jeśli samozatrudnienie w roku podatkowym było tylko częściowe.
Rozliczanie tradycyjne
Po pobraniu ze strony HMRC formularza SA100 należy wypełnić w nim:
- Imię i nazwisko samozatrudnionej osoby.
- Adres samozatrudnionej osoby.
- Numer referencyjny UTR uzyskany w pierwszym liście od HMRC.
- Dokładne informacje o przychodach inwestycyjnych i ulgach podatkowych.
Kolejnymi formularzami potrzebnymi do poszczególnych informacji dodatkowych, są
- SA102 — dochód pochodzący z zatrudnienia.
- SA103S/SA103F — dochód pochodzący z działalności gospodarczej self-employed.
- SA104S/SA104F — dochód pochodzący z działalności gospodarczej partnership.
- SA105 — dochód pochodzący z wynajmu na terenie Wielkiej Brytanii
- SA106 — dochód pochodzący z zagranicy.
Należy pamiętać, jak już wcześniej było wspomniane, że rok podatkowy w Wielkiej Brytanii jest liczony od 6 kwietnia danego roku do 5 kwietnia następnego roku.
Rozliczanie elektroniczne
Rozliczanie elektroniczne jest łatwiejsze i szybsze. Należy:
- Zarejestrować się w HMRC Online Services.
- Przygotować numer UTR z pierwszego listu od HMRC, gdyż będzie on identyfikował samozatrudnioną osobę.
- Wypełnić Tax Return odnośnie zwrotu podatku.
- Uwzględnić te same informacje, jakie zawarte są w wersji papierowej.
Cały proces odbędzie się automatycznie po poprawnym wypełnieniu. Należy wziąć pod uwagę wszystko, co miało miejsce w danym roku podatkowym, od 6 kwietnia danego roku do 5 kwietnia następnego roku.
Potrzebne dokumenty
Warto przed przystąpieniem do rozliczania się, bez względu na formę, przygotować wszelkie potrzebne dokumenty, z których można uzyskać wymagane informacje. Wśród nich znajdują się takie jak:
- PR5/P60 od pracodawcy lub pracodawców.
- Wszelkie dokumenty świadczące o przychodach, jak na przykład faktury i paragony.
- Wykaz zysków z oszczędności i emerytur.
- Wykaz zysków z wynajmu i podobnych źródeł.
Podobnych dokumentów może być więcej, warto dokładnie przejrzeć swoje dochody i ich źródła. Wiele z nich należy dołączyć do rozliczenia i wysłać do HMRC, w przeciwnym wypadku, mogą oni nie uznać zeznania.
Obliczanie podatku
HMRC na podstawie złożonego zeznania oblicza podatek jako nadpłatę lub niedopłatę (przy samozatrudnieniu niemal zawsze jest to jedno z dwojga). Należy sprawę potraktować bardzo poważnie, ponieważ wszelkie opóźnienie w stosunku do określonego przez HMRC terminu, będzie obciążone wysokimi karami. Nawet brak jednego dokumentu może skończyć się kosztem paru tysięcy funtów. To jest główny powód, dla którego nie każdy decyduje się na samodzielne rozliczanie swoich przychodów, tym bardziej jako self-employed.
Czy trzeba rozliczać się samemu?
Oczywiście, że nie. Można skorzystać z doradztwa, na przykład PDTAX, firmy zajmującej się aspektami prawnymi, podatkowymi i finansowymi. Oferują oni zarówno drobne porady jak i całe pakiety usług. Prowadzenie firmy potrafi być męczące, a zatrudnienie pracownika, który zajmie się nadmiarem obowiązków w prowadzeniu działalności, niekoniecznie się opłaca. Zamiast tego można skorzystać z pomocy specjalistów, którzy znają się dokładnie na wszelkich aspektach biznesowych i prawnych, gwarantując bezpieczne prowadzenie firmy.
Przydatne informacje dla self-employed
Czy samozatrudniony możne odliczyć koszty?
W Wielkiej Brytanii self-employed nie wszystkie wydatki może odliczyć. Allowable expenses to wydatki, jakie HMRC akceptuje do odliczenia w przypadku osób samozatrudnionych. Koszty te muszą być ściśle powiązane z działalnością firmy, uzyskaniem bądź zabezpieczeniem przychodu. Ważna jest tutaj argumentacja. Oto przykłady ułatwiające zrozumienie, jakie koszty mogą być odliczone u self-employed:
- Artykuły biurowe — wszelkie akcesoria, sprzęty i ich eksploatacja.
- Transport — zarówno związany z własnym samochodem jak i komunikacją miejską, o ile wiąże się ze sprawami firmowymi.
- Lokal lub mieszkanie — koszty najmu, naprawy, część rachunków oraz ubezpieczenie nieruchomości.
- Marketing — wszelkie reklamy, wizytówki, witryny internetowe lub serwer.
Jaka jest kwota wolna od podatku?
Tak samo jak osoba zatrudniona, self-employed podlega kwocie wolnej od podatku. Na rok 2021 jest to 12 570 funtów. Dla samozatrudnionego liczy się opłacony podatek dochodowy od dochodów zamiast całkowitego przychodu. Jedynie wymieniona wyżej kwota jest całkiem wolna od podatku. Oto jak prezentują się progi podatkowe:
- 0% — £0 – 12 570 £.
- 20% — £12 571 – £50 270
- 40% — £50 271 – £150 000
- 45% — powyżej £150 000
Czy self-employed musi posiadać osobne konto w banku?
Ustawowo nie. Samozatrudniona osoba nie musi mieć biznesowego konta bankowego. Ale warto się nad tym zastanowić, gdyż pozwala to oddzielić finanse firmy od prywatnych i ułatwia księgowość.
Czy trzeba rozliczać dochód z kryptowalut?
To bardzo ważne pytanie w ostatnich latach. Rynek kryptowalut bardzo się rozrósł i rozpowszechnił. Nie są to fizyczne pieniądze, mimo tego obecnie coraz powszechniej używa się ich w ten sam sposób. I nie ma złudzeń co do konieczności zapłacenia podatku od zysków z inwestycji w kryptowaluty. By ułatwić sobie to zadanie, najlepiej jest tak jak HMRC uznać kryptowalutę za taką jak każda inna. Należy do tego celu założyć konto Self-Assesment. Trzeba też przechowywać wszelkie dokumenty związane z inwestycjami i pochodzącymi z nich zyskami. Ważne są:
- Typy tokenów.
- Data sprzedaży i liczba sprzedanych tokenów.
- Liczba tokenów pozostałych po transakcji.
- Wyciągi bankowe wraz z adresami portfeli cyfrowych.
- Wyciąg połączonych kosztów przed i po usunięciu.
Podsumowanie
Sself-employed pod wieloma aspektami jest bardzo korzystny. Zarówno jako sole trader jak i w formie partnership. Założenie firmy jest bardzo ułatwione w porównaniu do innych krajów, jednakże również w Wielkiej Brytanii trzeba swoją działalność prowadzić skrupulatnie, gdyż kary za błędy są olbrzymie. Rozliczać można się zarówno tradycyjnie jak i elektronicznie, a każdy przedsiębiorca musi się zarejestrować w Self-Assesment. Kwota wolna od podatku jest wysoka, ale trzeba trzymać rękę na pulsie, tak samo jak w przypadku wszelkich wydatków wrzucanych w koszty firmy. Najważniejsza jest tutaj organizacja i sposób zarządzania działalnością i archiwizacją dokumentów. Kryptowaluty to nie fizyczne pieniądze, ale tak są traktowane przez HMRC, więc należy zyski z tych inwestycji rozliczyć tak jak każdy inny przychód. Wszystko to można zrobić samemu, ale ryzyko popełnienia błędu jest spore, a lepiej cieszyć się samym prowadzeniem biznesu niż aspektami biurokracji i podatkowych zawiłości. Warto wtedy pamiętać o firmach typu PDTAX, by ułatwić sobie wszystkie aspekty prowadzenia działalności jako self-employed.